Bij het trainen van een hond wordt mij vaak de vraag gesteld, ‘hoe leer ik mijn hond dit gedrag af?’ Deze vraag is een vraag die enige aandacht nodig heeft, vandaar dit artikel. Hondentraining is niet iets wat je op die manier kunt duiden. Meestal is er veel meer aan de hand dan aanvankelijk gedacht wordt. Als we het even vanuit de mensenwereld bekijken, zou de vraag: ‘Mijn zoon loopt tijdens een ruzie telkens bij me weg, hoe leer ik hem dat af?’ ook een rare vraag zijn. Welke antwoorden zouden we dan krijgen? De gehele context dient bekeken te worden, en niet alleen de context, maar het complete gezinsleven. Waarom loopt deze jongen weg?
Begrijpen jullie elkaar niet? Vanwaar de ruzies? Waar gaan de ruzies over? In wat voor fase van het leven zit hij? Wordt er onredelijk met hem omgegaan? Hoe is de sfeer in huis? Kunnen jullie goed met elkaar praten? Kunnen jullie goed naar elkaar luisteren?
Dit zijn vragen die je jezelf zou kunnen stellen, of waar een psycholoog mee zou kunnen komen. Bij hondentraining is dat niet anders.
Tevens denk ik liever in termen van iets anders aanleren, voorkomen of negeren van gedragingen. Als je een hond iets wil afleren zal je één of meerdere van deze strategieën in moeten zetten. Denk je alleen maar in afleren, dan zou je je af kunnen vragen wat de hond dan daadwerkelijk geleerd heeft en welke beslissingen hij een volgende keer zou nemen in deze of soortgelijke situatie. Een hond reageert namelijk altijd vanuit een emotie. En zal dat gedrag vertonen wat hem de vorige keer iets heeft opgeleverd.
De definitie van hondentrainig uit encyclo.nl:
Door middel van hondentraining wordt een hond geleerd om opdrachten uit te voeren, op bepaalde situaties te reageren of zich op een bepaalde manier te gedragen.
De gemiddelde hondeneigenaar denkt hier misschien meteen aan oefeningen zoals zit, af, blijf of volg. Er wordt dan ook op veel hondenscholen alleen door middel van commando’s (signalen) getraind. Wat we vaak zien is dat mensen een signaal geven als symptoombestrijding. Bijvoorbeeld een ‘zit’ vragen als de hond opgewonden en druk is. Zonder zich af te vragen waarom de hond druk gedrag vertoont. Op deze manier wordt de ‘zit’ gebruikt als symptoombestrijding. De hond blijft telkens druk in zo’n soortgelijke situatie omdat er niet gewerkt is aan zijn onderliggende emoties. De ‘zit’ is slechts een houding! En druk zijn is slechts gedrag dat ontstaat uit een emotie/behoefte. En hoe voelt het als je moet gaan zitten als je druk bent vanwege opwinding of angst?
Het is belangrijk dat honden om kunnen gaan met de (mensen)wereld. Dat geldt voor alle honden, groot, klein, jong, oud, introvert, extrovert, bang, onstuimig. En elk moment is anders. Als begeleider moet je weten hoe je hond zich voelt om op dat moment de goede beslissingen te nemen.
Hondentraining is dan ook wat mij betreft eigenlijk een verkeerd woord. Je hond leren “lezen” en hem helpen te navigeren door de wereld. De training is erop gericht emoties te herkennen en daarmee aan het werk gaan, zodat jij en je hond zich fijn bij elkaar voelen. Proberen niet meer te denken in termen van ‘iets afleren’, maar liever van ‘iets anders aanleren’ helpen, steunen, of voorkomen. Afhankelijk van elke situatie en context.
Geschreven door Boukje van Hilst
