Clickertraining is een handige en vooral snelle manier om een dier bepaald gedrag aan te leren.
Het systeem maakt gebruik van geconditioneerde bekrachtigers, die een trainer sneller en nauwkeuriger kan leveren dan primaire bekrachtigers zoals voedsel.
Doormiddel van de clicker of ander soort ‘marker’ geluid kan de trainer bepaald gedrag uitlokken en vangen waardoor het dier precies weet voor welk gedrag hij beloond wordt.
Maak je geen gebruik van de clicker, maar train je wel met een beloning, zal je misschien wel eens hebben gemerkt dat het dier niet altijd precies snapt voor welk gedrag het de beloning krijgt. Er zit meestal tijd tussen het gedrag en de beloning, waardoor er voor het dier niet altijd duidelijk is welk gedrag hem de beloning heeft opgeleverd.
Bij gebruik van de clicker (marker) hebben we het dier geleerd dat de clicker (marker) hem altijd een beloning oplevert. Er mag dus wat tijd zitten tussen het gedrag en de beloning. Het dier weet immers beloond te gaan worden en zal de associatie leggen tussen het gedrag, de clicker (marker) en de beloning. Ook op afstand belonen voor bepaald gedrag wordt dus door middel van de clicker (marker) makkelijker.
Bij het trainen van nieuw gedrag helpt de clicker (marker) het dier om snel het precieze gedrag te identificeren dat resulteert in een beloning. De techniek is populair bij hondentrainers, maar kan worden gebruikt voor alle soorten dieren.
Soms worden, in plaats van een clickergeluid om het gewenste gedrag te markeren, andere kenmerkende geluiden (zoals een “fluitje, een klik van de tong, een knip van de vingers, of zelfs een woord”) gebruikt. Vandaar dat de clicker ook wel ‘marker’ wordt genoemd.
Methode
De eerste stap in clickertraining is het dier de associatie te laten maken tussen de clicker (marker) en zijn beloning. Elke keer dat het klik geluid klinkt, wordt er meteen een traktatie aangeboden. Het dier hoeft er nu nog niks voor te doen. Nadat de associatie is gelegd kan de clicker ingezet worden om gewenst gedrag te markeren en te belonen.
Er wordt dus als het ware een foto gemaakt van het gedrag dat je vaker herhaald wilt zien.
Het dier zal hebben geleerd dat er een traktatie onderweg is na het voltooien van het gewenste gedrag.
De basis van effectieve clickertraining is een nauwkeurige timing om de geconditioneerde bekrachtiger te leveren op hetzelfde moment dat het gewenste gedrag wordt aangeboden. De clicker wordt gebruikt als een “brug” tussen het markeren van het gedrag en het belonen met een primaire bekrachtiger zoals een traktatie of andere beloning.
Het gedrag kan worden uitgelokt door te “lokken”, waarbij een handgebaar of een traktatie wordt gebruikt om een hond bijvoorbeeld over te halen te gaan zitten; of door “shaping”, waarbij steeds nauwere benaderingen van het gewenste gedrag worden versterkt; en door “vast te leggen”, waarbij het spontaan aanbieden van het gedrag door het dier, wordt beloond. Zodra een gedrag is aangeleerd en op commando (cue) gezet, worden de clicker en de lekkernijen afgebouwd. De clicker is er dus voor bedoeld om bepaald gedrag aan te leren en evt te onderhouden, maar hoeft niet meer altijd gebruikt te worden als bepaald gedrag bekend is voor het dier.
Let op!
De beloning die gegeven wordt, zal een beloning moeten zijn die door dit specifieke individu als beloning wordt ervaren, in het geval van dit specifieke gedrag in deze specifieke context.
